Lin
Linum usitatissimum subsp. usitatisimum
Linaceae
Autre noum : Lin(-cultiva).
Nom en français : Lin cultivé.
Descripcioun :Aquéu lin èro proun cultiva à passa tèms emai lou siegue encaro. S'atrobo pamens proun dins li prado e li champ. Ei mai grand e fai de flour mai grosso que la formo fèro d'óurigino. Coumpara emé la meno fèro mens coumuno.
Usanço :Cadu saup que li grano de lin soun manjadisso. Soun bono contro lou quiéu tapa. Mai èi subretout en emplastre o escudet que soun adoubado pèr lucha contro l'inflamacioun e li doulour (de garganto, d'estouma...) : trissa 50g de grano o achata de farino, faire bouli dins l'aigo pièi vira tout acò dins un linge. Mèfi que siegue pas trop caud.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Linum
Famiho : Linaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Prado umido
- Champ
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Linum usitatissimum subsp. usitatisimum L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800